Fotografowanie to zajęcie bardzo samotne. Na wstępie musimy zgłębić meandry dość skomplikowanego procesu technologicznego (szczególnie gdy fotografujemy analogowo) i potem zdobytą wiedzę zastosować w praktyce,myśląc przy tym o wielu czynnikach wpływających na nasze zdjęcia. Dodatkowo i chyba przede wszystkim musimy nauczyć się patrzeć, widzieć i rejestrować – niezwykle istotne jest to, co czujemy w danej chwili i to, co chcemy opowiedzieć za pomocą medium fotografii. Wreszcie intymność kontaktu z fotografowaną osobą, z krajobrazem lub nawet z martwą naturą przyczynia się do powstania pewnego trudnego do opisania 
napięcia, które może przerodzić się w obraz trwały i wciągający odbiorcy do wizualnego świata. Naszego samotnego wizualnego świata.

Dlaczego zatem od początku istnienia medium osoby fotografujące zrzeszają się w mniej lub bardziej formalnych grupach, klubach, stowarzyszeniach, agencjach i kołach? Po co nam te stadne odruchy?

Gdy sięgamy myślami do historii fotografii, to niemalże automatycznie przywołujemy w pamięci, chociażby grupę f/64 założoną w 1932 roku w USA m.in. przez Ansela Adamsa. Grupa ta miała ogromny wpływ  na zmianę podejścia do fotografii krajobrazu – nastąpił odwrót od piktorializmu i ruch w stronę precyzji obrazowania. W Europie z podobnym impetem działali uczniowie Bernda i Hilli Becher skupieni wokół tzw. Szkoły Düsseldorfskiej. Długo by wymieniać nazwiska wszystkich słynnych „podopiecznych” Becherów – to m.in. Andreas Gursky, Thomas Struth, Candida Höfer. Innym fenomenem, który zapisał się w historii fotografii, było powołanie w 1947 roku Magnum Photos, czyli agencji fotograficznej, której założycielami byli Robert Capa, Henri Cartier-Bresson, George Rodger i David Seymour. Agencja miała za zadanie wsparcie fotografów i uniezależnienie ich od rabunkowej polityki czasopism.Mitem założycielskim było też to, że fotografia ma moc sprawczą i wpływa na opinię publiczną, a dzięki niezależności twórców może to robić w pełnym spektrum. Magnum na wiele lat stało się symbolem jakości, indywidualności i kreowania nowych trendów w fotoreportażu i dokumencie. Agencja funkcjonuje zresztą do dziś. Na gruncie polskim warto wymienić grupę Zero 61 założoną w 1961 roku przez studentów i absolwentów Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu. Twórczość członków grupy była innowacyjna. Często posługiwali się oni techniką fotomontażu (np. Jerzy Wardak, Józef Robakowski), pracowali w technice barwnego reliefu (Czesław Kuchta). W swoich pracach wykorzystywali  i znalezione archiwa (Andrzej Różycki), które poddawali artystycznej interwencji. Stawali w kontrze do oficjalnej linii wyznaczanej przez ZPAF, ale także do malarsko-graficznych poszukiwań Grupy Toruńskiej. Po latach, prace Zero 61 klasyfikuje się jako jedne z najważniejszych osiągnięć polskiej powojennej fotografii z kręgu awangardy. To dobry przykład na to, że siła działania grupowego polega  na kwestionowaniu zastanych reguł i wyznaczaniu nowych kierunków – poza utartymi szlakami.

Niezwykle istotnym aspektem jest także kolektywność działań, potrzeba dyskusji, konsultacji, mentoringu i wsparcia, a także zawiązywanie i budowanie relacji zawodowych, artystycznych i towarzyskich. Doskonałym przykładem obrazującym wagę działania tego typu grupy jest istniejący od 21 stycznia 2003 roku Fotoklub Galerii MCK. Założycielem i pierwszym prezesem był Andrzej Łada — długoletni animator i organizator fotograficznego życia Ostrowca Świętokrzyskiego i regionu. W 2020 roku na tym stanowisku zastąpił go Mirosław Radomski, który z powodzeniem kontynuuje misję Fotoklubu.

W szczytowym momencie do grupy należało ponad pięćdziesięciu twórców i twórczyń z całej Polski, w tym osoby z Warszawy, Rzeszowa, Kielc i Sandomierza. Niektórzy członkowie Fotoklubu należą także do ogólnopolskich związków twórczych, w tym do Związku Polskich Artystów Fotografików, Fotoklubu RP oraz do Stowarzyszenia Autorów ZAiKS. Fotoklub działa przy Galerii Fotografii Miejskiego Centrum Kultury powstałej w 1996 roku, kiedy to zaadaptowano na jej potrzeby nieużywany korytarz w części budynku Browaru Saskich. Następnie galeria została przeniesiona do budynku ZDK na Aleję 3 Maja 6, by ostatecznie w 2019 roku zająć miejsce w nowoczesnym kompleksie Ostrowieckiego Browaru Kultury przy ulicy Adama Wardyńskiego. Obecnie funkcję kustosza galerii pełni Stanisław Dunin-Borkowski. Od momentu powstania zorganizowano ponad 240 wystaw, nie licząc regularnych plenerowych ekspozycji .prezentowanych od 2011 roku w różnych częściach miasta, takich jak Rynek czy Park Miejski. Prezentowano prace uznanych polskich fotografów m.in.: Pawła Pierścińskiego, Edwarda Hartwiga, Adama Bujaka, Tomasza Tomaszewskiego oraz Zbigniewa Furmana, ale także prace zagranicznych twórców takich jak: Antanas Sutkus, Arturo Mari i Pierre Cottin. Ważną tradycją jest organizacja ekspozycji pt. Doroczna Wystawa Fotoklubu Galerii MCK. Tegoroczna edycja będzie jubileuszowa – dwudziesta. Ekspozycji towarzyszy album, który wchodzi w skład Kolekcji Wydawniczej Fotografii Ostrowieckiej, a samo wydarzenie jest doskonałym przykładem długofalowego, kolektywnego działania wokół medium fotografii.

Różnorodność podejść i wrażliwość na otaczający świat to zdecydowanie wyróżnik osób, które uczestniczą w XX Dorocznej Wystawie Fotoklubu Galerii MCK. Prezentowany zestaw zdjęć to ponad czterdzieści twórczych wizji ponad czterdzieści sposobów na opowiadanie historii za pomocą medium fotografii. Znajdziemy wśród nich intymne, subiektywne, czarnobiałe kadry, ale też kolorowe dokumentalne zdjęcia z obszaru fotografii ulicznej. Są portrety – bardziej klasyczne i te niedosłowne, oniryczne. Mamy także krajobrazy najbliższe, w ciekawy sposób ukazujące region i widoki dalsze – próbujące eksplorować nieznane. W prezentowanym zestawie pięknie mieszają się techniki tworzenia – od precyzyjnych obrazów cyfrowych, po analogowe kamery otworkowe i sprawne montaże. To ciekawe spektrum patrzenia, widzenia, rejestracji i interpretacji tego, co wokół nas.

Pozostaje jedynie życzyć członkom Fotoklubu Galerii MCK powodzenia i kolejnych owocnych dwudziestu lat. To, co robicie, jest ważne i ma wpływ na Wasz rozwój i na rozwój medium fotografii. Po nitce do kłębka!

Adrian Wykrota

25 października 2024 r.
godz. 18.00
Galeria Fotografii MCK                                                                                                                                                                                                                                                                                                     Ostrowiecki Browar Kultury
Wstęp wolny